Giaùo duïc cuûa Ñöùc Phaät laø giaùc ngoä töï taùnh
Kinh Ñieån Phaät Thuyeát vieân maõn ñuùng nghóa laø hoïc taäp vaø chuyeân tu

daitangkinh.vn

KỆ KHUYẾN PHÁT CHƯ VƯƠNG

Giảng giải: Bồ Tát Long Thọ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Tăng Già Bạt Ma, Đời Tống
 

Rõ hơn công đức vua

Ta chẳng hơn cầu tưởng

Chư Phật chỗ nói pháp

Trang nghiêm ý nghĩa gì

Lược soạn Hiền Thánh tụng

Đại vương chỗ nên nghe

Như lấy những gỗ tạp

Tạo lập tượng Như Lai

Người trí cung kính lễ

Nương Phật nơi gỗ ấy

Ta nay chẳng biện bác

Tuyên nói tạng chân thật

Người huệ nên tin vui

Nuơng pháp nghe chỗ thuật

Đại vương tuy nghe nhiều

Như Lai nói phạm âm

Ngộ lớn do nghe nhiều

Thường nghe tức tin sâu

Như Trời chiếu ánh sáng

Há chẳng tăng hơn sao

Tam Bảo, thí, giới, thiên

Tối thắng nói sáu niệm

Tùy thuận những công đức

Như thật lành quan sát

Thân, khẩu, ý thường hành

Thanh tịnh mười nghiệp đạo

Lìa rượu chẳng say loạn

Ba tà tu chánh mệnh

Biết rõ ngũ gia phần

Vô thường chẳng bền chắc

Huệ thí cùng các đức

Bần khổ và thân thuộc

Chỗ sanh thường tùy đó

Bố thí chỗ cao nhất

Chẳng đoạn lại chẳng mất

Chẳng lìa chẳng vọng quả

Như thế các tịnh giới

Nên rõ lành thọ trì

Đó chính lý do tốt

Sanh ra công đức vậy

Thí, giới, nhẫn, tinh tấn

Thiền định vô lượng huệ

Đó là Ba la mật

Kẻ trí nên tu tập

Hay qua ba biển khổ

Gặp được Đức Thế Tôn

Nếu người hiếu cha mẹ

Chí tâm tận cúng dường

Đây gọi lễ giáo môn

Thanh tịnh thuộc Cõi Trời

Tên nghe xa rộng rãi

Xả thân sanh Cõi Trời

Lìa, sát, đạo, dâm, dối

Uống rượu và ba nhánh

Thành tựu tám phần nhỏ

Tùy thuận chư Phật học

Xả thân sanh Lục Thiên

Chỗ muốn liền tùy hỷ

Xiểm, nịnh, huyễn, ngục, mạn

Giải đãi, tham, nhuế, si

Gia tộc tốt duy nghi

Trai trẻ nghe nhiều vui

Như thế các mê hoặc

Phải thấy như oan gia

Nếu tu chẳng buông lung

Do vậy chẳng chết được

Buông lung vì chết chóc

Thế Tôn đã nói rõ

Vì tăng thêm pháp lành

Nên tu chẳng phóng dật

Nếu người trước làm ác

Sau đó không buông lung

Do đây chiếu thế gian

Hết mây trăng sáng chiếu

Nhẫn nhục khó sánh đây

Chẳng theo tham nhuế tâm

Phật nói hay xa lìa

Sẽ được chẳng thối lui

Có sân như họa nước

Hoặc như họa trên đá

Hoặc nói, khởi phiền não

Người đầu liền hơn cả

Cải ác tu từ nhẫn

Thứ ba là trên hết

Tối thắng nói chúng sanh

Ba loại thiện, ác, ngữ

Tên đầu dẫn tâm người

Lời tốt như mật ăn

Tiếp gọi chân thật ngữ

Giống như hoa đẹp báu

Sau gọi chẳng thành thật

Kia nổi như phẩn uế

Người trí hay phân biệt

Xả, sau tu, đầu, hai

Từ sáng, sáng đến hết

Từ tối, tối cứu cánh

Từ tối ấy vào sáng

Hoặc từ sáng vào tối

Kẻ trí nên rõ lý

Xả ba, thăng sơ minh

Có người sanh thuần thục

Hoặc lại thuần giống sanh

Hoặc hai đều sanh thục

Kẻ sáng rõ phân biệt

Chẳng thấy vợ người đẹp

Thấy liền nghĩ như mẹ

Như thế giống sanh hoặc

Nên tu bất tịnh quán

Tâm ý lành đuổi loạn

Nên siêng lành giữ gìn

Như người hay lắng nghe

Bảo tạng yêu như con

Nên quán ngũ dục lạc

Giống như rắn ác độc

Giận dữ sẽ thiêu đốt

Phương tiện tu xa lìa

Ngũ dục sanh phi nghĩa

Giống như quả Tần Bà

Tướng che, lành ngoa dối

Buộc người vào sanh tử

Kẻ trí nên quan sát

Vứt bỏ chớ nhiễm ô

Các căn thường nhẹ nhàng

Đuổi chạy theo sáu trần

Nếu hay lành điều phục

Đó chính là mạnh dạn

Thân này vì đó làm

Chín đường thường chảy dơ

Chảy suốt khó thể đầy

Da mỏng đầy bất tịnh

Kẻ ngu lấy làm vui

Người trí nên xa lìa

Như người bệnh trùng ghẻ

Dùng lửa muốn trừ nguy

Ít vui, sau khổ hơn

Tham dục cũng như vậy

Lành ấy rõ dục kia

Từ đây lìa các khổ

Dục thấy nghĩa đệ nhất

Phật nói quán duyên khởi

Nên phải siêng tu tập

Cuối cùng chẳng uổng công

Gia tộc thân đoan nghiêm

Đa văn và lầu các

Nếu chẳng tu giới huệ

Đây tức chẳng thù thắng

Hay đầy đủ công đức

Chẳng ba, giống giữ gìn

Lợi suy và hủy dự

Xưng, trách và khổ vui

Tám pháp chẳng khuynh động

Đây chính là Thánh Vương

Cùng với các Thiên Thành

Sa môn Bà la môn

Tông thân và khách khứa

Hại sanh tạo ác nghiệp

Mệnh chung vào địa ngục

Xúc thọ, kia chẳng thay

Nếu người tạo ác nghiệp

Chẳng liền thọ độc hại

Cuối đời thọ khổ báo

Sau hối để làm gì

Tín, giới, thí, đa văn

Trí huệ và tàm quý

Phật nói không tài sản

Ngoài tiền tất cả chung

Đổi lớn chỗ gặp gỡ

Lười biếng gặp hạn ác

Uống rượu mê, phóng đảng

Đêm chơi, chẳng xấu hổ

Đây sáu nhiễm ô loại

Người trí nên xa lìa

Tri túc giàu có lớn

Thế Tôn nói như vậy

Nếu hay tu trí túc

Tuy tham, mà giàu lớn

Giống như rồng nhiều đầu

Đầu nhiều lại khổ nhiều

Tự tánh kết hận sâu

Đây tên oan gia nữ

Ngạo mạn chẳng thuận theo

Tên là nhẹ vợ chồng

Phí dụng chồng là chính

Đây gọi là cướp vợ

Hãy khéo, kẻ trượng phu

Nên xa ba người nữ

Tùy thuận với chị em

Ái, lạc làm bạn lành

An ủi giống như mẹ

Tùy ý làm người ở

Đây vợ hiền loại bốn

Tức là quyến thuộc Trời

Ăn uống làm thuốc thang

Chẳng tham nhuế si phục

Duy vì dừng thân khổ

Chớ vì lười buông lung

Ngày siêng tu tinh tấn

Đầu, sau đêm cũng vậy

Giữa đêm lại chánh niệm

Làm cho không mộng dữ

Từ bi, tâm lành xả

Ngày đêm thường tu tập

Để ra khỏi thế gian

Sánh phước với Phạm Thiên

Lìa dục rõ hoan hỷ

Khổ lạc tu Tứ thiền

Phạm quang, đẹp quả ấy

Thọ vui ở Chư Thiên

Nếu người ít làm ác

Rộng tu vô lượng lành

Như lấy một nắm muối

Bỏ vào nước Sông Hằng

Nếu người làm nhiều ác

Ít tu công đức lành

Như dùng nhiều độc ác

Để nơi đồ ăn nhỏ

Ngũ ấm, tối tăm thảy

Kiếp người lành trân quý

Tín, ngũ căn mạnh mẽ

Đây là điều giữ gìn

Sanh lão bệnh tử khổ

Chỗ yêu ấy biệt ly

Trôi nổi chẳng qua khỏi

Vui do tự nghiệp tạo

Cầu sanh Thiên, giải thoát

Nên siêng tu chánh kiến

Tà kiến để làm lành

Tất cả đều khổ quả

Vô thường khổ bất tịnh

Nên phải lành quan sát

Nếu chẳng chánh tư duy

Tứ đảo, mù huệ nhãn

Đoan chánh tướng, phi ngã

Ngã sắc lại chẳng chủ

Bốn ấm lại như vậy

Toàn do không, khổ tụ

Chẳng thời, chẳng không nhân

Lại phi tự tánh hữu

Chẳng tự tại sanh Thiên

Vô minh, ái nghiệp khởi

thân kiến, giới, thủ, nghi

Đây ba chướng giải thoát

Thánh huệ mở cửa ấy

Tự mình chẳng do kia

Tịnh giới, học, thiền định

Tinh chuyên tu Tứ thiền

Tăng thượng giới, tâm huệ

Thường phải nên tu học

Các giới, trí tam muội

Tất vào trong ba học

Thân, niệm xứ, lực lớn

Phật nói nhất thừa đạo

Thường sẽ cột tâm niệm

Phương tiện lành giữ gìn

Nếu quên nơi chánh niệm

Tức liền mất pháp lành

Thân mệnh thật nổi trôi

Như gió thổi mặt nước

Mộng xong, khó thể giữ

Hơi thở chẳng trở lại

Mấy chốc thành bụi nhỏ

Nên biết chẳng kiên cố

Đại địa, biển Tu Di

Bảy mặt trời thiêu đốt

Rỗng không chẳng còn gì

Huống nữa nguy ách thân

Vô thường chẳng thể nương

Lại chẳng che chở được

Thân này chẳng giữ được

Sao lại chẳng sanh chán

Giống như rùa mù biển

Gặp được bộng cây nổi

Súc sanh cùng thân người

Khó được cũng hơn thế

Con người ở giữa đời

Chẳng tu vượt nghiệp quả

Bình tốt đựng đồ dơ

Đó chính là kẻ ngu

Được rồi thân người quý

Mà tạo ra việc ác

Nên rõ người này đây

Cực ngu lại hơn vậy

Được sanh vào nước khác

Sẽ gặp thiện tri thức

Chánh kiến, tâm thành tựu

Túc mệnh, có công đức

Xe tứ bảo đầy đủ

Ra khỏi đường sanh tử

Gần gũi thiện tri thức

Đầy đủ tu phạm hạnh

Phật gọi người như thế

Tâm thường được tịch diệt

Tà kiến, ba đường ác

Chẳng nghe tiếng nói pháp

Biên địa, xứ tối tăm

Ngọng câm, Trường Thọ Thiên

Vua lìa tám nạn này

Được thân vô ngại này

Phải nên tu pháp lành

Phương tiện cầu Niết Bàn

Sanh tử trong đêm dài

Vô lượng nhiều loại khổ

Triển chuyển tạo lục thân

Tôn ti, chỗ vô thường

Mãi mãi nơi sanh tử

Chưa hề sẽ làm xong

Kể uống sữa người mẹ

Sánh với nước bốn biển

Kẻ phàm phu thọ sanh

Việc uống lại nhiều hơn

Một người từ trước sau

Nhóm cốt cao Tu Di

Trải qua Cõi Trời người

Đại địa nhiều như bụi

Đầu làm Vua Chuyển Luân

Sau lại làm nô bộc

Hoặc trên làm Đế Thích

Chư Thiên chỗ phụng sự

Dưới sanh vào chỗ dơ

Qua lại nhiều vô số

Hoặc lúc sanh trên Trời

Dâm nữ cực vui thích

Mắt đẹp cùng mỹ miều

Tai nghe vạn lời ca

Thân chạm nơi mềm mại

Khoái lạc khó tả hết

Sau đọa vào địa ngục

Khổ độc chẳng tránh khỏi

Hoặc sanh vào rừng kiếm

Thân, đầu tùy nhịp dao

Hoặc lên đảnh Tu Di

Lên xuống tùy theo nghĩ

Cùng với thiên nữ thảy

Tắm rửa ao Mạn Đà

Bảo hoa khắp đẹp đẽ

Mát mẻ và vui thích

Lại vào nơi sông nóng

Thiêu đốt tức thành than

Lục nhập, ngũ dục than

Phạm Thế lìa dục lạc

Lại vào ngục Vô trạch

Bị thọ những độc khổ

Hoặc tạo trời, trăng thảy

Ánh sáng chiếu bốn cõi

Hoặc sanh ngục tối tăm

Chẳng tự thấy hình này

Vua đương nhiên có trí

Chớ rơi vào mãi tối

Vào nơi ngục lớn ấy

Thiêu đốt thật khổ sở

Thêm các loại độc khổ

Vô lượng nhiều khó dụ

Nếu người theo si hoặc

Đều tạo những nghiệp ác

Hơi thở chưa trở lại

Nghe được những khổ này

Tâm này chẳng sợ hãi

Đấy chính người gỗ đá

Mắt thấy hình báo ứng

Lại nghe người trí nói

Kia qua Kinh Điển Phật

Nội tâm chánh tư duy

Tức liền quá sợ hãi

Hà huống thân tự qua

Tất cả trong sự khổ

Vô Trạch là khổ nhất

Tất cả những thọ lạc

Ái hết, đệ nhất lạc

Ngày đêm mỗi ba thời

Ba trăm đâm thấu thân

Muốn sánh khổ vô trạch

Trăm ngàn gấp chẳng dụ

Vô lượng những độc hại

Cầu chết lại chẳng được

Thọ tội trăm ngàn năm

Ác nghiệp tận rốt rồi

Chẳng sạch quả báo khổ

Thân miệng nghiệp các loại

Chẳng trồng tức chẳng có

Vua muốn dứt khổ này

Nếu đọa vào súc sanh

Trói buộc sát hại khổ

Tham hại cuồng loạn tâm

Nộ kết ăn thịt nhau

Hoặc lại lấy của quý

Lông, đuôi, da, thịt, cốt

Do đây khổ thân mệnh

Lột, cắt thật đau đớn

Dưới chân có dao lớn

Đâm thủng đau đớn thay

Khốn khổ chẳng chấm dứt

Sách hạch thêm khổ sở

Ngạ quỷ muốn uống ăn

Nhớ nghĩ chưa từng có

Đói khát lạnh nóng quá

Đêm dài chẳng ngơi nghỉ

Hoặc thân như chó lớn

Miệng, cổ bị châm kim

Đói khát, trong thiêu đốt

Muốn ăn, ăn chẳng được

Hoặc thấy phẩn, mủ, dãi

Vây chạy khắp chung quanh

Đến rồi tự nhiên mất

Tuyệt vọng tăng khổ não

Đói khát hầm thịt này

Chảy mủ phát hôi thối

Liền cùng lại đánh nhau

Răng vẩu cắn máu dơ

Bệnh nhọt lở đến xương

Ở trần xõa tóc dài

Thân dài như khúc cây

Lửa phụt từ miệng ra

Lại tự đốt thân này

Thiêu cháy cây Đa la

Mùa hè muốn đêm mát

Trăng chiếu tăng sức nóng

Mùa Đông muốn ngày ấm

Trời mọc lại đông lạnh

Muốn, trái cây liền mất

Nước sông lại cạn đi

Trải mười lăm ngàn năm

Nghiệp dữ mạng chẳng dứt

Lâu thọ khổ vô lượng

Vui do tội lúc trước

Chủng chủng những khổ bách

Toàn khổ không gián đoạn

Tham chứa nhiều tiếc nuối

Phật nói nhân ngạ quỷ

Sanh Thiên tuy vui sướng

Phước hết thật khổ thay

Vui, chẳng quả Thánh Hiền

Kẻ trí chỗ chẳng nương

Thân thể chẳng sáng sủa

Chẳng vui, nơi chỗ ngồi

Mũ hoa héo rơi xuống

Dơ bẩn dính nơi thân

Mồ hôi chảy dơ nhớp

Phải biết chết đến rồi

Việc lành hết sạch rồi

Đọa lạc vào ba ác

Hoặc sanh A tu la

Tham lam thường khổ não

Tuy có trí thông minh

Rốt chẳng thấy chân lý

Sanh tử nơi sáu cõi

Luân chuyển thường chẳng dừng

Thắng pháp chẳng thọ sanh

Sanh ấy đều khổ thảy

Giống như trên đống lửa

Chánh ý chớ buông lung

Chẳng thọ nghiệp đời sau

Chuyên tâm siêng tu tập

Giới phẩm, thiền định, huệ

Tịch tịnh giữ bất động

Thường cầu cõi Niết Bàn

Cứu cánh lìa sanh tử

Niệm trạch và tinh tấn

Vui vẻ tam muội xả

Đây bảy bồ đề phần

Thanh tịnh, thành cam lồ

Vô trí tức chẳng thiền

Vô thiền lại chẳng trí

Đây, đủ hai thành tựu

Hay ra khỏi sanh tử

Vô biên khổ hải lớn

Thấy như bò dưới nước

Mười bốn vô hý luận

Phật nói chẳng nên nghĩ

Có không, đường an ổn

Diệt, phi tịch diệt xứ

Vô minh duyên nơi hành

Tức duyên sanh thức kia

Danh sắc từ thức khởi

Lục nhập nhân danh sắc

Lục nhập sanh lục xúc

Từ xúc khởi các thọ

Các thọ làm nhân ái

Từ ái sanh bốn thủ

Bốn thủ sanh tam hữu

Nhân hữu, ái sanh sau

Từ sanh đến lão tử

Ưu bi và khổ não

Vô lượng các khổ ấy

Sanh hết khổ liền hết

Tối thắng chỗ hiển thị

Sâu xa duyên khởi pháp

Nếu hay chánh quan sát

Thấy thật rõ như trên

Như thế thấy chân thật

Đó chính là thấy Phật

Chánh kiến, chánh tư duy

Chánh ngữ, chánh nghiệp mệnh

Chánh niệm, chánh phương tiện

Và chánh tam ma địa

Tám phần Thánh hiền đạo

Tịch diệt nên tu tập

Sanh chính là khổ đế

Ân ái ấy là tập

Khổ diệt gọi giải thoát

Đến kia gọi tám đường

Vì thấy Chân đế kia

Nên siêng tu chánh trí

Tuy ở nơi dục lạc

Người trí nên xa lìa

Nên chứng nơi chánh pháp

Đều từ phàm phu khởi

Chẳng từ hư không đọa

Lại chẳng từ đất lên

Minh triết, Vua vô úy

Lãnh yếu, chẳng chờ não

Nên qua cầu chánh pháp

Vượt qua bờ sanh tử

Như trên các pháp mầu

Xuất gia thật khó thay

Huống là bậc Thế Chủ

Mà làm cho đầy đủ

Tùy thời giảm tu tập

Chớ làm ngày không nghĩa

Tất cả người tu lành

Thường sanh tâm tùy hỷ

Tự làm ba loại nghiệp

Chánh hồi hướng Phật đạo

Đương vì đời vị lai

Thọ vô lượng phước này

Thường sanh vào Trời người

Được làm Vua Tự Tại

Cùng với Đại Bồ Tát

Du hý với thần thông

Phương tiện độ chúng sanh

Nghiêm tịnh quốc độ Phật

Thí, giới, huệ làm gốc

Qua lại chốn Trời người

Vô cấu tịnh gọi tên

Rộng đến khắp mười phương

Thế gian, người dẫn đường

Sanh trên, độ Vua Trời

Làm bỏ ngũ dục lạc

Xa lìa những buông lung

Chẳng sanh mê là chính

Trôi nổi theo bốn cách

Vô lượng khổ sanh tử

Qua khỏi đến bờ kia

Nương đây thành Phật đạo

Cứu cánh Đại Niết Bàn.

Khuyết Phát Chư Vương Yếu Kệ.

*